Yazı 7: İstemci / Sunucu Mimarisi

İstemci/Sunucu modeli ile pasif terminaller yerine kendi başlarına işlemler yapabilen ve kendi sabit disklerinde programlar saklayabilen makineler geldi.
Böylece her istemci kendi başlarına belirli işlemleri yerine getirebilmekte, yetersiz durumda kaldıklarında ise o işe özelleşmiş olan sunuculara başvurmakta idiler.
Örneğin her istemcide ofis uygulamaları, masa üstü yayıncılık, oyun programları kullanılması buna rağmen veri tabanı ya da web gibi uygulamalarda bir sunucuya erişilmesi gibi.

Mimari Bakımdan Ağ Tipleri

Mimari bakımından ağ tipleri ikiye ayrılır.
-Eşler Arası Ağ (Peer-to-peer Network)
-Sunucu Tabanlı Ağ (Server-Based Network

Eşler Arası Ağ (Peer-to-peer Network)

Her bilgisayar ağ üzerinde eşit haklara sahiptir.
Yani içlerinden birisinin ana bilgisayar olarak kullanılması söz konusu değildir.

Ayrıntılı bilgi için resme tıklayınız.

Genellikle sınırlı sayıda bilgisayar birbirine bağlıdır.

İsteyen kullanıcılar birbirleriyle iletişim kurabilir, dosya, yazıcı ve diğer kaynakları ağ üzerinde paylaşabilir.

Erişimi onaylanmış tüm bilgisayarlar ağa bağlanarak ağdaki diğer bilgisayarlarla iletişim kurabilir.

Merkezi dosya depolaması yoktur.

Güvenlik her kullanıcı tarafından ayarlanır.

Kolay kurulum ve bakım imkânı vardır.

Düşük maliyetlidir

Sunucu Tabanlı Ağ (Server-based Network)

Ana bilgisayar olarak sunucu vardır.
Sunucu üzerinde ağ yönetimi gerçekleştirilir.
İstemciler birbirleriyle sunucu üzerinden iletişim kurar.

Ağa bağlanacak her bilgisayar sunucu üzerinde yer alan kullanıcı hesaplarına göre kontrol edilerek bağlantı gerçekleştirilir.
Yani kullanıcı ağa bağlandığında kimlik bilgilerinin kontrolü (authentication) yapılmış olur.
Böylece kullanıcı ve dosya temelinde güvenlik sağlanmış olur.
Yalnızca yetkili kullanıcılar ağa erişebilir.
Merkezi dosya depolama vardır. Merkezi güvenlik kontrolü sağlanabilir.

NOT: Windows ortamında eşler arası ağlar çalışma grubu (workgroup) olarak, sunucu temelli olan ağlar ise etki alanı (domain) olarak bilinir.

Her sunucu belli bir iş üzerinde uzmanlaşabilir. (Dosya sunucusu, Yazıcı Sunucusu, E-posta sunucusu vb.) Daha karmaşık kurulum ve bakım gerektirir. Yüksek maliyetlidir. Sınırsız genişleme imkânı vardır.

Windows Ortamında

Eşler arası ağlar çalışma grubu (workgroup) olarak,

Sunucu temelli olan ağlar ise etki alanı (domain) olarak bilinir

Server Türleri

1.File Server (Dosya Sunucusu)
Sunucu üzerinde paylaşılmış klasörlere istediğiniz dosya türlerinin yazılmasını engelleyip/kullanılmak ve belirli dosya kotaları oluşturmanıza yarayan ve ilk kez Windows 2003 RC2 ile gelen bir uygulamadır.
2.Database Server (Veritabanı Sunucusu)

Veritabanı hizmetleri vermek için oluşturulan sunuculardırİstemciler veritabanı üzerinde verilen yetkiye bağlı olarak çeşitli SQL ifadelerini kullanabilirler.
Örneğin, SQL Server, MySQL, veya Oracle en çok bilinen veritabanı sunucularıdır.

3.Transaction Server

Bu tür sunucularda veritabanı sunucusunda olduğu gibi SQL ifadelerini kullanmaya izin verir. Farklı olarak birden fazla SQL ifadesinin toplu halde sunucu üzerinde çalıştırılmasını sağlar. Ya hep ya hiç mantığı ile çalışır. Yani SQL ifadelerinden birisi dahi hatayla karşılaşırsa çalışan SQL ifadelerinin de yaptığı değişikler geri alınır.
Örnek iki hesap arasında para transferi yapılırken hesaptan düşme ve diğer hesaba ekleme olmak üzere iki SQL ifadesi söz konusudur.

Web Server (Web Sunucusu)

İnternete yüklenen web sayfalarının depolanmasından ve istekte bulunan kullanıcılara istenilen sayfaların gönderilmesinde kullanılır.

ISA (Internet Security and Acceleration) Server

İnternet tabanlı saldırılara karşı istemcileri korumak ve bağlantılarını denetlemek için kullanılır. Çalışma mantığı firewall ve proxy denilebilir.

Proxy Server (Vekil Sunucu)

Vekil sunucu, internete erişim sırasında ara makine olarak kullanılan makinedir.
İnternete erişim sırasında vekil görevi görürler.
İnternete erişim sırasında direkt bağlantı yerine bu tür bağlantılar üzerinden bağlanılır ve ana bağlantıyı isteyen makine geçici olarak kimliğini gizleyebilir.
Çünkü internete bu makinalar üzerinden bağlanıldığından karşı tarafın, bağlanan makineyi değil üzerindeki vekil sunucuyu görecektir.

---Videoya tıklayarak videoyu izleyebilirsiniz.

--İstemci Mimarisi ile ilgili pdf indirmek için aşağıdaki linke tıklayınız.

Bilgisayar Ağları ve İletişim Dersi Notları